راز موفقیت دامداری: آشنایی با جیره کاملا مخلوط TMR
در دنیای پرورش دام، مفهوم جیره کاملا مخلوط یا خوراک TMR (Total Mixed Ration) مخلوط کردن خوراک دام بسیار حاعز اهمیت میباشد و به عنوان یکی از عناصر کلیدی تغذیه دامها شناخته میشود. این مفهوم مرتبط با تأمین نیازهای تغذیهای دامها به شکل بهینه و متعادل است. در این مقاله، به تفسیر و توضیح جزئیات این مفهوم پرداخته و اهمیت آن در دامداری را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اهمیت جیره های کاملاً مخلوط (TMR)در تغذیه گاوهای شیری
مدیریت تغذیه و خوراک دادن به گاوهای شیری یکی از جنبههای حیاتی در صنعت پرورش این حیوانات است. در نسل جدید گاوهای شیری به دلیل افزایش سطح تولید شیر، مدیریت مناسب آنها امری بسیار پیچیده و حیاتی است و نیاز به بهرهگیری از تکنولوژیهای مناسب دارد.
استفاده از جیرههای کاملاً مخلوط به عنوان یک روش تغذیه برای گاوهای شیری در واحدهای پرورش به گسترش رفته است و نتایج مثبتی در افزایش تولید شیر و بهبود ترکیبات آن مانند درصد چربی و پروتئین شیر به نمایش گذاشته است. این روش به ویژه در گاوهای پرتولید (سوپر) کمک میکند تا به حداکثر عملکرد خود برسند. علاوه بر افزایش توان تولید شیر، این روش به بهبود عملکرد مناسب شکمبه نیز کمک میکند و میتواند از بروز بیماریهای متابولیکی، به ویژه اسیدوز، تا حد زیادی جلوگیری کند.
مدیریت تغذیه و استفاده از روشهای پیشرفته تغذیه میتواند به دامداران در بهبود عملکرد و سلامتی گاوهای شیری کمک کرده و در نهایت به تولید شیر با کیفیت و با ارزش بیشتر کمک نماید.
تغذیه پیشرفته گاوهای شیری با جیرههای کاملاً مخلوط (total mixed ration)
در سیستم تغذیهای TMR یا جیرههای کاملاً مخلوط، تمامی اجزای خوراک اعم از علوفه، کنسانتره، افزودنیها و سایر مواد تغذیهای با دقت بالا با یکدیگر مخلوط و در غلظت و نسبت معین شده ترکیب میشوند. این جیرهها بصورت آزاد و در تمام ساعات روز به اختیار حیوانات قرار میگیرند. در جیرههای TMR، لقمه غذایی به طور یکنواخت و از نظر تغذیهای متعادل و کامل میباشد.
در این سیستم تغذیهای، نیاز به یک مخلوطکن داریم، که میتواند ثابت یا متحرک باشد. این مخلوطکن وظیفه دارد تا جیرهها به طور کاملاً یکنواخت مخلوط شده و به ازای هر دام به نسبت مناسبی توزیع شود. البته، در فارمهایی که دارای بیش از 50 رأس گاو شیری هستند، توصیه به استفاده از جیرههای کاملاً مخلوط میشود. این سیستم تغذیه توانسته حدود 5 تا 10 درصد افزایش تولید شیر گاوها در دورههای شیردهی را به دست آورده و از بروز بیماریهای متابولیکی مانند اسیدوز و نفخ به طور قابل توجهی کاهش دهد.
نقش مدیریت در این سیستم بسیار حیاتی است و شامل نظارت دقیق بر علوفه و انبار خوراک، فرمولاسیون جیره، گروهبندی گاوها، تنظیم مخلوط کامل جیره و تصمیمگیریهای اقتصادی میشود. استفاده از جیرههای کاملاً مخلوط در فارمهای پیشرفته شیری در حال گسترش است و توانسته است تولید شیر گاوها را به طور قابل توجهی افزایش دهد و بیماریهای متابولیکی را به طور موثری کاهش دهد.
روش های بهینه خوراک دهی برای بهبود تولید و کیفیت شیر گاوهای شیری
تغذیه مناسب از جمله عوامل اساسی برای بهبود تولید شیر با کیفیت و حفظ سلامت گاوهای شیری محسوب میشود. گاوهای شیری برای داشتن عملکرد بهتر و تولید شیر با مقدار بالا به خوراک های متعادل و غنی نیاز دارند. این خوراکها باید توانایی تأمین نیازهای غذایی گاوها در زمینه های انرژی، پروتئین، فیبر، ویتامین، مواد معدنی و آب را داشته باشند.
برای ارائه خوراک به گاوهای شیری، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد، هر کدام با مزایا و معایب خاص خود:
- روش خوراک دهی به صورت جداگانه: در این روش، مختصات مختلف خوراک (مانند کنسانتره، علوفه، مکمل ها و آب) به صورت جدا در ظروف متفاوت به گاوها تقدیم میشوند. این روش از نظر هزینه و تجهیزات ساده تر است، اما باید دقت شود که گاوها مواد غذایی را به تعادل برسانند.
- روش خوراک دهی به صورت پارشال مخلوط: در این روش، کنسانتره و علوفه به صورت یک جیره مخلوط و همگن به گاوها داده میشوند، اما مکمل ها و آب به صورت جدا تقدیم میشوند. این روش باعث میشود که گاوها مواد را کمتر جدا کنند، اما نیازمند دقت بیشتر در تنظیم نسبت مواد غذایی است.
- روش خوراک دهی به صورت کاملا مخلوط یا TMR: این روش به عنوان کاملترین روش خوراک دهی شناخته میشود. در اینجا، تمامی مواد خوراکی به صورت کاملاً مخلوط و ترکیبی ارائه میشوند. این روش نیازمند دقت بالا در تنظیم ترکیب و نسبت مواد است، اما به گاوها امکان دسترسی به نسبت تعادلی از تمام مواد غذایی را میدهد.
با توجه به شرایط و منابع موجود در مزرعه، انتخاب بهترین روش برای خوراک دهی به گاوهای شیری مسئولیت مهمی دارد. تغذیه مناسب به عنوان یکی از عوامل کلیدی در افزایش تولید و کیفیت شیر و همچنین حفظ سلامتی گاوها از اهمیت ویژهای برخوردار است. با مشاوره از کارشناسان تغذیه دام، میتوانید بهترین راهکار را برای مزرعه خود انتخاب کنید.
نقش فیدر میکسر در کیفیت خوراک دام
در واقع،زمانیکه مخلوط کردن با کم و کاستی انجام شود منجر به بیمار شدن حیوانات میشود که اعم از تغییر در ترکیب یا کیفیت مواد مغذی از یک بچ به بچ دیگر ،از یک زمان تا زمان دیگر ،میکس ضعیف،خطا در زمان توزین یا نسبت گیری در بیشتر موارد. راحل جلوگیری از وقوع چنین مشکلاتی نیازمند یک برنامه کنترل کیفیت دقیق که می تواند اماده سازی مطلوب خوراک را تضمین نماید.چک کردن مداوم فیدر میکسر و تنظیم مناسب آن و نگهداری تمام سیستم مایع موجود در خوراک راه بسیار مناسبی مبنی بر فرموله شدن خوراک میباشد.
مقیاس های موثر بر عملکردفیدر میکسر
مقیاس های موثر بر عملکرد فیدر میکسر اعم از زمان ناکافی،پر کردن بیش از ظرفیت مجاز ،اندازه و شکل اولیه مواد،بار استاتیک،تجهیزات ساییده شده ،تنظیم نامناسب میکسر،طراحی ضعیف میکسر نیز میتواند برا عملکرد ان تاثیر بگذارد.
و زمان لازم برای مخلوط شدن براساس مواد اولیه هر میکسر اندازه گیری شود.
در هر میکسر باید سرعت چرخش شافت در دقیقه (RPM)برای پراکندگی مطلوب مواد اولیه تنظیم گردد.
بطور کلی با بالا رفتن سرعت چرخش شافت در دقیقه ،شاخص پراکندگی CV کار امدتر به حد مطلوب می رسد.
اگر همه مواد اولیه خواص فیزیکی یکنواختی داشته باشند میکس شدن نسبتا ساده تر از مواد اولیه ای که خواص متفاوتی دارد و در مواد اولیه متفاوت مشکلاتی اعم از ذرات به خوبی مخلوط نمیشوند و به طور مستقیم تحت تاثیر میکسر قرار میگیرند.
نکات مورد توجه در آماده کردن جیره های TMR
- آزمایش علوفه و مواد خوراکی: از آنجایی که ترکیبات علوفهها یا مواد سیلویی تحت تأثیر عوامل مختلف قرار میگیرند، نمونهگیری و تست نمونهها از اهمیت بالایی برخوردار است. بهتر است هفتهای یک بار علوفه و مواد خوراکی تست شوند تا درصد ماده خشک و رطوبت آنها تغییر نکند.
- تعیین ماده خشک مواد سیلویی: با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، باید در صورت استفاده از مواد سیلویی هفتهای یا دو هفتهای یکبار درصد ماده خشک مواد سیلویی تعیین شود. افزایش یا کاهش ماده خشک مواد سیلویی میتواند به کیفیت جیره و تولید شیر تأثیر بگذارد.
- تعیین PH جیره کاملاً مخلوط: PH جیره TMR بسیار مهم است چرا که PH محیط شکمبه تحت تأثیر جیره قرار میگیرد و تغییرات در PH میتواند فعالیتهای باکتریایی و پروتوزوآی شکمبه را تغییر دهد. افزودن بافر کافی و تنظیم PH جیره TMR به مقدار مناسب میتواند مصرف ماده خشک را افزایش دهد و به تولید شیر کمک کند.
- حفظ تازگی مواد خورکی قبل از تغذیه گاوها: در هنگام برنامهریزی جیرهها، باید مواد خوراکی به گونهای انتخاب شوند که متناسب با نیاز روزانه گاوها باشند و کیفیت آنها حفظ شود.
در هنگام برنامهریزی این جیرهها، مصرف ماده خشک، درصد ماده خشک، پروتئین خام محلول، پروتئین خام قابل تجزیه، غلظت انرژی خالص شیردهی جیره، NDF، ADF، NFC، چربی، مقدار مواد معدنی (کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، گوگرد، و نمک)، مقدار ویتامینها (A، D، E)، نسبت علوفه به کنسانتره و نسبت مگا کالری انرژی خالص شیردهی به پوند یا کیلوگرم پروتئین خام را در نظر بگیرید.
نکات مدیریتی هنگام استفاده از TMR
- تست دورهای جیره: برای حفظ کیفیت جیره TMR، ضروری است که به صورت منظم (هفتگی) نمونهبرداری و تست انجام شود.
- اندازه خورد علوفه سیلویی: علوفههای سیلویی باید به درستی خرد شوند، از علوفههای بلند و دانههای خیلی بزرگ در جیره اجتناب شود.
- بررسی ماده خشک مواد سیلویی: تعیین ماده خشک مواد سیلویی حداقل هفتهای یا دو هفتهای یکبار ضروری است، تغییر در ماده خشک میتواند ترکیب کل جیره را تغییر دهد.
- مخلوطکردن مناسب جیره: برای ایجاد جیره متعادل و یکنواخت، مخلوطکردن جیره به درستی بسیار مهم است.
- مصرف غذای کم توسط گاوها: مصرف کم غذا توسط گاوها نشاندهنده کیفیت ناپسند خوراک است و باید روزانه آخورها بررسی شوند تا مصرف بیش از 3-4 درصد خوراک بدون مصرف در آخور جلوگیری شود.
- دسترسی به جیره: گاوها باید حداقل 20-22 ساعت در روز دسترسی به جیره داشته باشند.
- گروهبندی گاوها: گاوها بر اساس سطح تولید و سنشان باید گروهبندی شوند، به عنوان مثال در یک فارم با سیستم TMR، میتوانند به 7 گروه تغذیهای تقسیم شوند.
- استفاده از خوراک ارزان قیمت: برای کاهش هزینهها میتوان از خوراکها و مواد خوراکی ارزان قیمت برای گاوهای کم تولید استفاده کرد.
- تغذیه تلیسهها: تلیسههای در حال رشد نیاز به تغذیه با کنسانتره دارند و ممکن است مقدار کمی از TMR مصرف کنند.
- کیفیت علوفه: کیفیت علوفهها بسیار مهم است، به ویژه برای گاوهای با تولید بالا باید دقت شود.
- تغذیه تلیسههای رشدی: تلیسههای در حال رشد باید بیشتر از سطح تولیدشان تغذیه شوند.
- تعادل کاتیون-آنیون: در گروه گاوهای خشک 3-4 هفته مانده به زایمان، تعادل کاتیون-آنیون باید رعایت شود.
- اندازه قطعات علوفه: اندازه قطعات علوفه در TMR باید بین 2.5 تا 8 سانتیمتر باشد.
- افزودن بافر: افزودن بافر به جیره میتواند به منظور کاهش خطر بروز بیماریهای متابولیکی مفید باشد.
- فضای آخور: برای هر گاو حدود 70-80 سانتیمتر فضای آخور در نظر گرفته شود.
- محتوای ماده خشک TMR: محتوای ماده خشک TMR باید بین 45 تا 70 درصد باشد.
مزایای استفاده از جیره کاملاً مخلوط
- بهبود بازده خوراک: گلههایی که از سیستم TMR استفاده میکنند، بهبود محسوسی در بازده خوراک خود تجربه میکنند.
- تنظیم شرایط محیط شکمبه: مصرف جیره TMR باعث بهبود شرایط محیط شکمبه میشود و تغییرات اسیدیته را کاهش میدهد.
- افزایش مصرف خوراک: با استفاده از این روش، افزایش تا حدود 4 درصدی در مصرف خوراک ممکن است، که این امر معمولاً مورد انتظار است.
- کاهش مشکلات گوارشی و متابولیکی: بویژه کاهش اسیدوز و سایر مشکلات گوارشی و متابولیکی در گلهها رخ میدهد.
- افزایش تولید شیر: با استفاده از این سیستم، تولید شیر تا حدود 10-5 درصد افزایش مییابد، که معمولاً حاصل تجربیات و تحقیقات نشان داده شده است.
- کاهش استرس دام:استفاده از جیره کاملا مخلوط به دامها کمک میکند تا با تغییرات در تغذیه مواجه نشوند. این باعث کاهش استرس دام و بهبود رفتار و عملکرد آنها میشود.
- مدیریت دقیق تر ترکیبات جیره: تدوین و مدیریت ترکیبات جیره در این سیستم به صورت دقیقتر و آسانتر انجام میشود.
- حذف نیاز به انتخاب گاو در مصرف خوراک: در سیستم TMR، نیاز به انتخاب گاو در مصرف خوراک از بین میرود.
- افزایش مقادیر چربی و پروتئین شیر: با افزایش مصرف ماده خشک، درصد چربی و پروتئین شیر نیز افزایش مییابد.
- کاهش اتلاف خوراک: اتلاف خوراک در این سیستم به حداقل ممکن میرسد.
- استفاده از محصولات فرعی و پسماندهای زراعی و باغی: از محصولات فرعی و پسماندهای زراعی و باغی میتوان بهرهبرداری کرد.
- کاهش نیاز به نیروی کارگری: این سیستم نیاز به نیروی کارگری را کمتر میکند.
- استفاده از مقادیر بیشتری از مواد خوراکی: در جیرههای کاملاً مخلوط، امکان استفاده از مقادیر بیشتری از مواد خوراکی وجود دارد.
- کاهش مصرف مواد معدنی و افزودنی ها: استفاده از این سیستم مواد معدنی و افزودنی ها را کاهش میدهد و همچنین امکان افزودن برخی مواد خوراکی مانند چربی، نیاسین، اوره و فرآوردههای پروتئینی حیوانی را ممکن میسازد.
- افزایش مصرف خوراک و کاهش هدر رفتن مواد غذایی توسط گاو: وقتی گاو به صورت جدا خوراک میخورد، ممکن است برخی از مواد غذایی را انتخاب کرده و برخی را نادیده بگیرد. این باعث میشود که مقدار زیادی از خوراک هدر رود و گاو نتواند به انرژی و مواد مغذی لازم دست یابد. اما وقتی گاو به صورت TMR خوراک میخورد، تمام مواد غذایی به شکل یکسان و همگن در اختیار او هستند و او نمیتواند آنها را تفکیک کند. بنابراین، گاو مصرف خوراک بیشتری دارد و پرت خوراک کمتری رخ میدهد.
- عدم جداسازی خوراک توسط گاو و افزایش تعادل غذایی: تغذیه مناسب گاو شیری برای تولید شیر با کیفیت بسیار مهم است. اگر گاو به صورت جدا خوراک بخورد، ممکن است بعضی از عناصر غذایی را کم یا زیاد دریافت کند که منجر به اختلالات شکمبهای و کاهش تولید شیر با کیفیت میشود. اما در روش TMR، تعادل غذایی بهینهتر حفظ میشود و این باعث بهبود سلامت شکمبه و گوارش گاو میشود.
- افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت شیر: تولید شیر گاوهای شیری به تعدادی عامل بستگی دارد. تغذیه مناسب باعث میشود که دام بیشتر شیر تولید کند و کیفیت شیر از نظر مقدار چربی، پروتئین و لاکتوز بهبود یابد. این موارد منجر به افزایش درآمد دامدار و رضایت مصرفکننده میشود.
- افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها: تولید و نگهداری گاوهای شیری هزینههای زیادی را به همراه دارد. از جمله هزینههای خوراک، دارو، پزشک، تجهیزات، نیروی انسانی و سایر عوامل. با استفاده از روش TMR، علاوه بر افزایش تولید شیر و کیفیت آن، هزینههای خوراک نیز کاهش مییابد. همچنین با کاهش بروز بیماریهای گوارشی، هزینههای دارو و پزشک نیز کاهش مییابد.
- انعطافپذیری در تغذیه: دامهای شیری در طول دوره زندگی خود نیازهای مختلفی از نظر تغذیه دارند. با استفاده از روش TMR، میتوان به راحتی ترکیب جیره را بر اساس نیازهای گاو تغییر داد و از مواد غذایی مختلف استفاده کرد.
معایب روش TMR نسبت به سایر روش های خوراک دهی
در دنیای دامداری و پرورش گاو شیری، روش خوراک دهی به صورت کاملا مخلوط یا TMR (Total Mixed Ration) به عنوان یکی از روشهای پرکاربرد برای تأمین تغذیه مناسب برای گاوها شناخته میشود. این روش با ترکیب انواع مختلف مواد غذایی به گونهای که تمامی نیازهای تغذیهای گاوها تأمین شود، به بهرهوری و بهبود عملکرد این حیوانات کمک میکند. با این حال، همچنان معایبی برای استفاده از این روش وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- نیاز به دستگاه های پیچیده و گران قیمت برای تولید، حمل و نقل و توزیع خوراک TMR:یکی از اصلیترین معایب استفاده از روش TMR نسبت به سایر روشهای خوراک دهی، نیاز به دستگاههای پیچیده و گران قیمت برای تهیه، مخلوط کردن، ذخیره سازی، حمل و نقل و توزیع خوراک TMR است. این دستگاهها از جمله فیدرمیکسر، سیلو، کانوایر و غیره، نیاز به سرمایهگذاری اولیه بالا و نگهداری مداوم دارند. همچنین، در شرایط اقلیمی سخت یا در مواجهه با قطعی برق، عملکرد این دستگاهها ممکن است مختل شود که میتواند به مشکلات عملیاتی منجر شود.
- نیاز به دقت و کنترل بالا در تهیه، ذخیره و مصرف خوراک TMR:برای تهیه، ذخیره و مصرف خوراک TMR نیاز به دقت و کنترل بالا میباشد. هر گونه تغییر در کیفیت، مقدار یا نسبت مواد غذایی در جیره ممکن است بر روی عملکرد گاوها تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، اهمیت دارد که خوراک به صورت مداوم آزمایش شده و تجزیه شده و جیره به صورت مناسب تنظیم شود. همچنین، لازم است که خوراک به صورت مناسب ذخیره شود و از تغییرات حرارتی، رطوبت، فاسد شدن یا آلودگی جلوگیری شود.
- نیاز به نظارت و آموزش برای کارکنان و دامداران در خصوص روش TMR:از آنجا که خوراک دهی به روش جیره کاملا مخلوط نسبت به سایر روشهای خوراک دهی پیچیدهتر و حساستر است، لازم است که کارکنان و دامداران با دستگاهها، مواد غذایی، جیرهها و علائم حالت گاو آشنا باشند و بتوانند در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهند. آموزش و نظارت دقیق در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است تا به تضمین تغذیه مناسب و بهبود عملکرد گاوها کمک شود.
- افزایش احتمال بروز بعضی از بیماری های گوارشی در گاو شیری با استفاده از روش TMR:یکی از معایب دیگر استفاده از روش TMR افزایش احتمال بروز بعضی از بیماریهای گوارشی در گاوهای شیری است. بیماریهایی مانند بیماری اسیدوز (SARA)، کتوزیس (Ketosis)، جا به جایی شیردان (Abomasal Displacement) و غیره ممکن است ناشی از عدم تطابق جیره با نیازهای
- عدم هماهنگی جیره برای تمام گاوها: جیره در این سیستم برای تمام گاوهای یک گله هماهنگ تنظیم نمیشود، بنابراین گاوها باید بر اساس سطح ویژگیهای خود سطحبندی شوند.
- نامناسب برای گلههای کوچک: برای گلههای کوچک با تعداد گاوهای کمتر از 50 رأس گاو شیری، استفاده از این سیستم ممکن است مقرون به صرفه نباشد.
- نیاز به آنالیز خوراک مکرر: در این سیستم، نیاز به آنالیز خوراک بخصوص برای اندازهگیری درصد ماده خشک و رطوبت بطور مکرر وجود دارد.
- نیاز به انبار ویژه: برای عمل مخلوطسازی جیره و نگهداری آن نیاز به انبار ویژهای داریم.
نکات مهم در گروهبندی جیره تغذیه گاوها به صورت کاملاً مخلوط
در فرآیند گروهبندی گاوها برای تغذیه به صورت کاملاً مخلوط، باید عوامل بسیاری را در نظر بگیریم تا تغذیه بهینهای برای این حیوانات فراهم کنیم. در این راستا، عوامل زیر حائز اهمیت میباشند:
- مقدار و کیفیت علوفه و کنسانتره در جیره: میزان و کیفیت علوفه و کنسانتره مواد مهمی در جیره گاوها هستند. که شامل میزان پروتئین، چربی، فیبر، انرژی، ویتامین، و مواد معدنی موجود در جیره میشود.انتخاب و ترکیب مناسب این مواد میتواند به بهبود تولید شیر و سلامت گاوها کمک کند.
- مقدار و نوع چربی، پروتئین، فیبر، انرژی، ویتامین و مواد معدنی در جیره: تغذیه گاوها باید مقادیر مناسبی از این عناصر را فراهم کند. این عناصر تأثیر زیادی بر تولید شیر و سلامتی گاوها دارند.
- تعادل بین پروتئین قابل تجزیه و پروتئین نامحلول در شکمبه: تعادل مناسب بین این دو نوع پروتئین در شکمبه گاوها برای حفظ سلامت و بهرهوری بهینه آنها ضروری است.یکی از عوامل مهم در تنظیم جیره TMR، تعادل بین پروتئین قابل تجزیه و پروتئین نامحلول در شکم گاوها است. این تعادل میتواند تأثیر مستقیمی بر روی عملکرد گوارشی و تغذیه گاوها داشته باشد.
- تعادل بین کربوهیدرات غیرفیبری و فیبر خام در جیره:تعادل مناسب بین کربوهیدرات غیرفیبری و فیبر خام نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این تعادل میتواند تاثیر مستقیمی بر روی عملکرد گوارشی گاوها داشته باشد و به بهبود مصرف خوراک و تولید شیر کمک کند.
- شکل فیزیکی جیره و طول علوفه: گاوها باید به راحتی به علوفه دسترسی داشته باشند و جیرههای آنها باید به گونهای تنظیم شوند که نیازهای تغذیهای آنها را برآورده کنند.
- فضای آخور و دسترسی به آب: فضای مناسب برای آخور و دسترسی به آب تازه برای گاوها از عوامل اساسی در تغذیه آنها است.
- تراکم دام و رفتار تغذیهای: تراکم دام مناسب و رفتار تغذیهای گاوها نیز تأثیرگذار هستند و به بهرهوری آنها کمک میکنند.
با توجه به این عوامل، تولیدکنندگانی که از خوراک TMR استفاده میکنند باید حداقل سه گروه تولید شیر و یک گروه گاو خشک داشته باشند. گروههای پیشنهادی برای گاوهایی که خوراک TMR میخورند، عبارتند از:
- گاوهای پیشخشک یا نزدیک به خشک شدن (۲ تا ۳ هفته قبل از زایمان): این گاوها نیاز به یک خوراک با الیاف زیاد دارند تا برای زایمان بره آماده شوند و شروع شیردهی را به خوبی پشتیبانی کنند.
- گروه گاوهای تازهخشک (۱ تا ۲۱ روز بعد از زایمان): این گاوها مصرف ماده خشک کمی دارند، اما نیاز به مواد مغذی زیادی دارند زیرا شیردهی را شروع میکنند. خوراک TMR آنها باید الیاف کافی داشته باشد تا به بهبود عملکرد رومن کمک کند.
- گروه گاوهای پیر تولید بالا (دوره شیردهی دوم و بیشتر) (۲۱ تا ۱۸۰ روز در شیر): این گاوها به اوج تولید شیر و مصرف ماده خشک میرسند. هدف از تغذیه این گروه حفظ تولید شیر بالا برای باروری مجدد گاوها برای دوره شیردهی بعدی است.
- گاوهای شکم اول یا دوره اول شیردهی: گاوهای دوره شیردهی اول بهتر است جداگانه گروهبندی شوند چرا که از نظر رفتاری و تغذیهای با گاوهای پیر متفاوت هستند. این گاوها کندتر به بیشترین مصرف ماده خشک و تولید شیر میرسند ولی تولید شیر آنها پایدارتر است.
- گاوهای دوره شیردهی میانی (۱۸۰ تا ۲۵۰ روز در شیر): این گاوها علاوه بر تولید شیر، باید باردار نیز باشند. تغذیه مناسب این گروه نقش مهمی در تولید شیر و باروری آنها دارد.
- گاوهای خشک دور از زایمان (۲۲۰ تا ۲۶۰ روز بارداری): هدف از دوره خشک شدن آمادهسازی گاو برای دوره شیردهی بعدی است. تغذیه مناسب این گروه نیازمندیهای آنها را برای دوره شیردهی بعدی تأمین میکند.
نکات تهیه خوراک TMR برای هر گروه همچنان بسیار مهم است. برای بهینهسازی تغذیه گاوها، باید میزان مصرف مواد مغذی هر گروه را با توجه به نیازهای تغذیهای آنها تنظیم کنید تا به بهرهوری بهتری دست یابید. به عنوان مثال، برای گروههای شیردهی، مصرف مواد مغذی باید حداقل ۲۰ درصد بالاتر از میانگین تولید شیر آنها باشد.
نکات تهیه خوراک TMR برای هر گروه
برای تهیه خوراک TMR برای هر گروه، باید خوراک را به گونهای تنظیم کنید که مصرف مواد مغذی گروه کمی بیشتر از میانگین تولید شیر آنها باشد. از مقدار ماده خشک (DM) که گروه مصرف میکند برای رسیدن به مقدار مورد نظر مواد مغذی استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر گروهی ۲۶ کیلوگرم شیر در روز تولید میکند، خوراک را برای ۳۱ کیلوگرم شیر در روز تعیین کنید. این خوراکها باعث میشوند که گاوها شیر بیشتری تولید کنند و اگر نکنند، به بهبود وضعیت بدن و رشد آنها کمک میکنند.
این نکات بهینهترین تنظیمات برای جیره TMR گاوها هستند و میتوانند به بهبود عملکرد و تولید محصول شما کمک کنند. به یاد داشته باشید که تغذیه گاوها نقش مهمی در موفقیت تولید دامپروری دارد و باید با دقت و مراقبت انجام شود.
1. نوع و میزان کنسانتره خوراک TMR
نوع و میزان کنسانتره باید با توجه به نیازهای غذایی، سطح تولید و قیمت گاو مشخص شود. کنسانتره ها معمولاً از مواد غذایی با ارزش غذایی بالا و قابل هضم بالا تشکیل شده اند و می توانند انرژی، پروتئین، چربی، مواد معدنی و ویتامین های لازم را برای گاوها فراهم کنند. اما باید مواظب بود که استفاده از کنسانتره های با میزان بالا، باعث کاهش مصرف علوفه، الگوی ناراحتی پانس گاوها، کتوز و تغییرات در تولید شیر نشود. بنابراین، لازم است نسبت مناسبی از کنسانتره به علوفه در جیره تعیین شود.
2. نوع و میزان علوفه خوراک TMR
نوع و سطح علوفه باید با توجه به کیفیت، قابلیت جویدن، هضم پذیری و تأثیر بر روی پانس گاو مورد نظر تعیین شود. علوفه ها منبع اصلی فیبر، ویتامین های گروه B و میکروارگانیسم های پانسی هستند و نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت گوارش گاوها دارند. اما مهم است که علوفه های با کیفیت پایین، خشک یا آلوده را استفاده نکنیم، زیرا ممکن است باعث کاهش مصرف خوراک، نقص غذایی، آسیدیته معده و عفونت های گوارشی شود. برای تأمین علوفه با کیفیت بالا، علوفه های تازه یا خشک شده را به صورت مناسب در جیره جای دهیم.
3. نسبت خشک به تر در جیره های خوراک TMR
برای تعیین نسبت بهینه بین خشک و تر در جیره های خوراک TMR، باید به روش تولید، نگهداری و تغذیه دقت کنیم. این نسبت بر خصوصیات مانند قابلیت جویدن، هضم پذیری، ماندگاری و میزان ضایعات در جیره تأثیر میگذارد. جیره های خوراک خشک معمولاً از نظر قابلیت جویدن و هضم پذیری بهتری برخوردارند و ضایعات کمتری دارند. ولی باید توجه داشت که جیره های خوراک خشک حاوی حجم کمتری هستند و دسترسی به آنها ممکن است سخت تر باشد. از سوی دیگر، جیره های خوراک تر دارای حجم بیشتری هستند و دسترسی آسانتری دارند. اما از نظر قابلیت جویدن و هضم پذیری کمتری دارند. برای تعیین نسبت مناسب بین خشک و تر در جیره خوراک TMR، باید به عوامل مختلفی مانند روش تولید، نگهداری و تغذیه توجه کنیم.
4. نحوه خرد کردن و مخلوط کردن خوراک TMR
نحوه خرد کردن و مخلوط کردن مواد در جیره TMR باید با توجه به نوع و کیفیت مواد اولیه، شکل فیزیکی جیره و نیازهای گاوها انجام شود. این دو فرآیند بر خصوصیات مانند اندازه ذرات، همگنی، قابلیت جویدن، هضم پذیری و ماندگاری جیره تأثیر میگذارند. خرد کردن مواد اولیه ممکن است بهبود قابلیت هضم پذیری و کاهش ضایعات در جیره را داشته باشد. اما باید دقت داشت که خرد کردن زیاد ممکن است باعث کاهش قابلیت جویدن شود و منجر به اختلالات معده مانند آسیدوز و کتوز شود. همچنین، مخلوط کردن مواد باید به نحوی انجام شود که همگنی جیره را افزایش دهد و از انتخاب گرایی گاوها جلوگیری کند. اما مخلوط کردن نامناسب ممکن است همگنی را کاهش دهد و باعث اختلافات در مصرف جیره شود. بنابراین، نحوه خرد کردن و مخلوط کردن مواد در جیره TMR باید با دقت و با توجه به شرایط مختلف انجام شود.
5. زمان و فرکانس تغذیه دادن
زمان و فرکانس تغذیه دادن باید با توجه به رفتار تغذیه ای گاوها، سطح تولید و وضعیت سلامت آنها تعیین شود. این دو عامل بر مصرف خوراک، سطح گلوکز خون، ترشح هورمون های گوارشی و عملکرد گاو تأثیر میگذارند. تغذیه دادن به صورت منظم و با فرکانس مناسب میتواند مصرف خوراک، پایداری سیستم گوارشی، سلامت گاوها و عملکرد شیردهی را بهبود بخشد.
تعریف جیره کاملا مخلوط یا خوراک TMR
جیره کاملا مخلوط یا خوراک TMR به مخلوطی از تمامی مواد خوراکی مورد نیاز دام در یک وعده غذایی اشاره دارد. این مخلوط شامل مواد مختلفی از جمله علوفه خشک، علوفه تر، سیلاژ، گندم، جو، و مواد افزودنی حیوانی و معدنی است. هدف اصلی از تهیه جیره کاملا مخلوط این است که تمامی عناصر تغذیهای مورد نیاز دام در یک نسبت بهینه و تعادلی در دسترس آنها باشد.